भेंडी लागवड विषयी माहिती Bhendi Lagwad Mahiti Marathi – Bhendi Lagwad Information In Marathi – Bhendi Lagwad Vishe Mahiti

भेंडी लागवड विषयी माहिती Bhendi Lagwad Mahiti Marathi – Bhendi Lagwad Information In Marathi – Bhendi Lagwad Vishe Mahiti : नमस्कार मित्रांनो, आज मी तुम्हाला भेंडी लागवड विषयी संपूर्ण माहिती सांगणार आहे म्हणून पोस्ट पूर्ण वाचा आणि आवडल्यावर तुमच्या मित्रांना शेयर करायला विसरु नका धन्यवाद..

भेंडी लागवड विषयी माहिती Bhendi Lagwad Mahiti Marathi – Bhendi Lagwad Information In Marathi – Bhendi Lagwad Vishe Mahiti

भेंडी ही एक अशी भाजी आहे जिला विविध प्रकारच्या भाज्यांमध्ये बनवता येते. भेंडीमध्ये अनेक प्रकारचे पोषक कॅल्शियम, फॉस्फरस, जीवनसत्त्वे ए, बी आणि सी मुबलक प्रमाणात असतात, जे मानवी आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहेत. भेंडीचे सेवन केल्याने पोटाशी संबंधित किरकोळ आजार दूर होतात. भेंडीची लागवड कुठेही करता येते. या पोस्टमध्ये तुम्हाला भेंडीच्या लागवडीशी संबंधित संपूर्ण माहिती सांगितली आहे.

भेंडी लागवड कशी करावी Bhendi lagwad kashi karavi?

भेंडीची लागवड खरीप आणि पावसाळी दोन्ही हंगामात करता येते. भेंडीची झाडे एक ते दीड मीटर उंचीची असतात त्याच्या लागवडीसाठी चिकणमाती माती आवश्यक असते. तिच्या लागवडीतील जमिनीचा P.H. मूल्य सामान्य असावे.

भेंडीच्या लागवडीसाठी योग्य जमीन, हवामान आणि तापमान

भेंडीच्या चांगल्या उत्पादनासाठी चिकणमाती सर्वात योग्य मानली जाते लागवडीसाठी जमिनीचा पी.एच. मूल्य 7 आणि 8 च्या दरम्यान असावे. भेंडीच्या लागवडीसाठी ओलसर हवामान योग्य मानले जाते. भारतात भेंडीची लागवड खरीप आणि पावसाळी दोन्ही हंगामात करता येते. जास्त उष्णता आणि जास्त हिवाळा भिंडी पिकासाठी चांगला नाही. परंतु हिवाळ्यात पडणाऱ्या तुषारांमुळे पिकाचे अधिक नुकसान होते.

भेंडी पिकामध्ये बियाणे उगवण्यासाठी २० अंश तापमान आवश्यक असते. जर तापमान 15 अंश फॅरेनहाइटच्या आसपास असेल तर बियाणे उगवण्यास त्रास होतो. यानंतर जेव्हा झाडे उगवतात तेव्हा या झाडांच्या विकासासाठी 27 ते 30 अंश तापमानाची आवश्यकता असते.

भेंडीच्या जाती Okra varieties

भेंडीमध्ये अनेक जाती आढळतात.

(1) पुसा ए 4 प्रकारची भेंडी

ही भेंडीची सुधारित जात आहे जी भारतीय कृषी संशोधन संस्था, नवी दिल्ली यांनी विकसित केली आहे. यामध्ये 15 ते 20 दिवसांनी बियाणे रोपावर उगवल्यानंतर फुले दिसायला लागतात. या प्रकारच्या पिकामध्ये लागवडीनंतर ४५ दिवसांनी बियाणे पहिल्या काढणीसाठी तयार होते. भेंडीची ही जात हेक्टरी 10 ते 15 टन उत्पादन देते.

(2) पंजाब 7 प्रकारची भेंडी

भेंडीची ही जात ptosis ला प्रतिरोधक असते, या जातीची झाडे 50 ते 55 दिवसांच्या अंतराने तोडण्यासाठी तयार असतात. ते दिसायला हिरवे आणि सामान्य आकाराचे असते. या जातीचे उत्पादन हेक्टरी 8 ते 20 टन मिळते.

(3) परभणी क्रांती प्रकारची भेंडी

रोपांची ही विविधता ptosis पासून मुक्त आहे त्याची रोपे बिया पेरल्यानंतर सुमारे 50 दिवसांनी प्रथम काढणीसाठी तयार होतात. या जातीचे पीक गडद हिरवे आणि 15 ते 20 सें.मी. उंच असून त्याच्या उत्पादनाचा विचार केल्यास हेक्टरी 10 ते 12 टन उत्पादन मिळते.

(4) अर्का अनामिका प्रकारची भेंडी

या जातीच्या भेंडीच्या झाडांना पिवळसर मोझीक रोग होत नाही या जातीची झाडे जास्त गडद हिरव्या रंगाची आणि लांब असतात. या फुलांच्या पाकळ्या जांभळ्या रंगाच्या असतात. हेक्टरी 20 टन उत्पादन मिळते आणि ही झाडे दोन्ही हंगामात वाढवता येतात.

(5) हिसार प्रगत प्रकारची भेंडी

या जातीची वनस्पती हरियाणा आणि पंजाबमध्ये सर्वाधिक घेतली जाते. चौधरी चरणसिंग हरियाणा कृषी विद्यापीठ हिसार यांनी ही जात विकसित केली आहे. त्याचे उत्पादन 15 टन प्रति हेक्टर आहे आणि पेरणीनंतर 45 दिवसांनी झाडे पहिल्या कापणीसाठी तयार आहेत. या प्रकारची झाडे देखील दोन्ही हंगामात वाढवता येतात.

भेंडी फार्म कसे तयार करावे?

सर्वप्रथम शेताची चांगली नांगरणी करून नंतर शेतात एकरी १५ गाड्या शेणखत टाकून ते जमिनीत चांगले मिसळावे. त्यामुळे शेणखत जमिनीत चांगले मिसळून नंतर शेतात पाणी भरून नांगरट द्या. नांगरणीनंतर दोन-तीन दिवसांनी शेतातील माती थोडीशी सुकली की, त्यात गादी टाकून नांगरणी करावी, त्यामुळे शेताची पातळी चांगली होईल.

भेंडीची रोपे लावण्याची योग्य वेळ आणि पद्धत

भेंडीच्या बियांची पेरणी थेट शेतात केली जाते. बियाण्याची लागवड वेगवेगळ्या हंगाम आणि पिकांवर आधारित असते. उन्हाळी पिकासाठी त्याचे बियाणे फेब्रुवारी ते मार्च महिन्यात पेरले जाते आणि पावसाळ्यात जुलै महिन्यात पेरले जाते.भेंडीचे बियाणे शेतात पेरण्यापूर्वी त्यांना गोमूत्र किंवा कार्बेन्डाझिमची प्रक्रिया करावी. एक हेक्टर लागवडीसाठी 5 किलो बियाणे योग्य आहे त्याचे बियाणे यंत्राद्वारे आणि कुरणांवर हाताने लावले जाऊ शकते. पीक लागवडीच्या वेळी केलेल्या प्रत्येक ओळीत एक फूट अंतर आणि प्रत्येक रोपामध्ये १५ सेंमी अंतर असावे. पावसाळ्यात पीक घेतल्यास ओळींमध्ये दीड ते दोन फूट अंतर आणि प्रत्येक रोपामध्ये २५ ते ३० सें.मी.

सिंचन:

त्याच्या बिया ओलसर जमिनीत लावल्या जातात त्यामुळे त्याच्या बियांना त्वरित सिंचनाची आवश्यकता नसते. प्रथम याच्या झाडांना 10 ते 15 दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे आणि जर उष्णता जास्त असेल तर आठवड्यातून दोन वेळा पाणी द्यावे.

भेंडीच्या झाडांमध्ये खताची मात्रा

भेंडी पिकाच्या चांगल्या उत्पादनासाठी जमिनीत योग्य प्रमाणात खत असणे आवश्यक आहे. शेताची नांगरणी करताना 15 गाड्या जुने शेणखत किंवा एक टन गांडूळ खत शेतात टाकून चांगले मिसळावे.

याशिवाय शेतकरी बांधवांना रासायनिक खतांचा वापर करायचा असेल तर प्रति हेक्टरी दोन पोती N.P.K खत द्यावे. झाडे 50 ते 90 दिवसांची झाल्यावर त्यांना 20 किलो युरिया खत सिंचनासोबत द्यावे.

भेंडी लागवडीतील नियंत्रण

भेंडी पिकात तुम्ही दोन प्रकारे नियंत्रण करू शकता. प्रथम आपण बिया पेरण्यापूर्वी योग्य प्रमाणात फ्लुक्लोरालिनची फवारणी करून नियंत्रित करू शकता किंवा आपण तण वापरून देखील नियंत्रित करू शकता. यासाठी बिया लावल्यानंतर 20 दिवसांनी खुरपणी करावी त्यानंतर 15 ते 20 दिवसांच्या अंतराने कुदळ ठेवावी, तसेच कुंडीच्या वेळी झाडांच्या मुळांना मातीही टाकावी. ते झाडांच्या वजनावर पडत नाही.

रोग आणि त्यांचे प्रतिबंध

भेंडी पिकामध्ये अनेक प्रकारचे रोग आढळतात त्यामुळे त्याची वेळोवेळी काळजी घेतली पाहिजे. जेणेकरून त्याच्या उत्पन्नाला हानी पोहोचणार नाही. यामध्ये समाविष्ट असलेले काही आजार पुढीलप्रमाणे आहेत:-

• फळ बोअरर रोग

या प्रकारच्या रोगाचा प्रादुर्भाव ओल्या हंगामात जास्त दिसून येतो या रोगामुळे पिकाला अधिक नुकसान होते हा रोग भेंडी फळ आतून खाऊन नष्ट करतो. याशिवाय हा रोग झाडांच्या देठावरही दिसून येतो त्यामुळे फळांची अवस्था विकृत होते. प्रोफेनोफॉस किंवा क्विनॉलफॉसची योग्य प्रमाणात फवारणी करून हा रोग टाळता येतो.

• पिवळ्या शिरा कीटक रोग

हा एक विषाणूजन्य रोग आहे ज्यामुळे भेंडीच्या झाडाची पाने पिवळी पडतात. त्यामुळे नव्याने येणाऱ्या फांद्याही पिवळ्या पडतात आणि हळूहळू फळेही पिवळी पडू लागतात. त्यावर योग्य वेळी उपचार न केल्यास झाडाची वाढ खुंटते. इमिडाक्लोप्रिड किंवा डायमेथोएटची योग्य प्रमाणात झाडांवर फवारणी करून हा रोग टाळता येतो.

• पावडर मिल्ड्यू कीटक रोग

भेंडीच्या झाडांना हा रोग कोणत्याही स्वरूपात दिसून येतो. या रोगाच्या प्रादुर्भावामुळे झाडाच्या पानांवर पांढरे पावडरसारखे ठिपके तयार होतात, जे हळूहळू मोठ्या पट्टीवर पसरतात. त्यामुळे झाडांना प्रकाश संश्लेषण प्रक्रियेत अडथळा निर्माण होतो आणि हा रोग टाळण्यासाठी योग्य प्रमाणात सल्फरची फवारणी झाडांवर करावी.

• रेड स्पायडर रोग

रेड स्पायडर रोग झाडांच्या वाढीसह झाडांवर दिसून येतो पांढऱ्या माश्याप्रमाणे हा कीटक पानांच्या खालच्या पृष्ठभागावर थवामध्ये राहतो. ते पानांचा रस हळूहळू शोषते त्यामुळे झाडाची वाढ थांबते. पानांचा रंग पिवळसर होतो व या रोगाचा प्रादुर्भाव वाढला की संपूर्ण झाड पिवळी पडून सुकते. डायकोफॉल किंवा सल्फरची योग्य प्रमाणात फवारणी करून हा रोग टाळता येतो.

भेंडीच्या उत्पन्नाचे फायदे

प्रत्यारोपणाच्या सुमारे 40 ते 50 दिवसांनंतर प्रत्येक प्रकारचे भेंडी रोप कापणीसाठी तयार होते. भेंडीची काढणी अनेक टप्प्यांत करावी पहिल्या काढणीनंतर चार ते पाच दिवसांनी दुसरी काढणी करावी. त्याची फळे पिकण्यापूर्वी काढणी करावी, अन्यथा फळ पिकल्यानंतर कडू होते आणि उत्पादनात नुकसान होते. संध्याकाळी काढणी योग्य असते त्यामुळे भेंडी दुसऱ्या दिवसापर्यंत ताजी राहतात. शेतकरी बांधव भेंडीची पीक लावून चांगले पैसे कमवू शकतात. वेगवेगळ्या जातींनुसार त्याचे सरासरी उत्पादन 10 ते 15 टन प्रति हेक्‍टरी आढळते. बाजारात भेंडीची किंमत 10 ते 25 रुपये किलो आहे अशा प्रकारे भेंडीची लागवड करून हेक्टरी दीड ते दोन लाखांची कमाई करता येते.

Tags: भेंडी लागवड विषयी माहिती, Bhendi Lagwad Mahiti Marathi, Bhendi Lagwad Information In Marathi, Bhendi Lagwad Vishe Mahiti, भेंडीच्या जाती, Okra varieties, bhendi lagwad marathi, भेंडी लागवड कोणत्या महिन्यात करावी, भेंडी लागवड माहिती सांगा, भेंडी लागवड यशोगाथा, bhendi lagwad chi mahiti, bhendi lagwad vishe mahiti, bhendi lagwad yashogatha.